In het eerste seizoen dat Max Verstappen meedeed aan de Formule 1 schreef onze columnist prof. dr. Leonard Hofstra destijds deze column. Gezien de actualiteit is het de moeite die nu nog eens, zoveel seizoenen later en een wereldkampioen rijker, te herlezen.
‘Wat was dat een prestatie! Max Verstappen schreef historie om als jongste coureur punten te pakken in zijn tweede Formule I-race. Dat was echt geweldig om te zien. Het mooie is ook dat niet alleen Limburg, maar het hele land maanden reikhalzend uitkeek naar de prestaties op de circuits.
Interessant is om te kijken welke fysieke impact een Formule I-race heeft op de coureur. Om te beginnen zijn er enorme G-krachten op het lichaam. Normaal is dit 1 G, maar in de snel genomen bochten van de Formule 1 kan dit oplopen tot wel 5 G, dus 5 maal de zwaartekracht. Dit geeft een enorme druk op het lichaam, met name op de nek en schouders. Het hoofd weegt dan inclusief helm geen 7 kg, maar opeens 35 kg. De spieren in dit gebied moeten daarom heel goed zijn ontwikkeld en continue worden getraind.
Dan is er de hitte, die in de cockpit kan oplopen tot 50 graden celsius. Samen met alle fysiek inspanning, waarbij de hartslag kan oplopen tot 200 slagen per minuut, veroorzaakt dit behoorlijk verlies van vocht tot wel 2 liter per race. Daarom is het belangrijk om voor de wedstrijd voldoende te drinken. Ook is goede cardio-training onontbeerlijk om topfit in de wagen te stappen. Het halen van WK punten is daarmee voor een groot deel afhankelijk van fysieke fitheid.
En als laatste is er het extreme reactievermogen van de coureur. Bij snelheden boven de 300 km per uur moet een F1-coureur nog met uiterste precisie kunnen reageren. Deze reactie snelheid is bij Max Verstappen vanaf jonge leeftijd systematisch getraind in het kart centrum van zijn vader, waardoor zijn brein totaal “gewired” is om razendsnel te kunnen ingrijpen. Van musici die op jonge leeftijd zijn gaan spelen is bekend dat het brein op latere leeftijd er anders uitziet dan mij niet-musici en meer verbindingen heeft tussen de linker en rechter hersenhelft. Het zou mij niet verbazen als Max Verstappen een “F1 brein” heeft, met veel verbindingen tussen de hersenkernen die zijn spieren aansturen.
Maar er is nog een interessant gezondheidsaspect aan Formule I racen. Zo’n auto bestaat namelijk uit 25000 onderdelen, en wordt continue aangepast. Om dit goed te kunnen doen, zijn er ongeveer 500 sensoren ingebouwd, die constant meten wat de auto doet. De enorme hoeveelheid data wordt tijdens en na de race geanalyseerd en toegepast om bij de volgende race een nog betere auto te hebben. De beelden die je ziet tijdens de race van de teams die hun coureurs volgen via de schermen gaan onder andere over deze data.
Intrigerend is dat het Mclaren Formule 1-team een contract heeft gesloten met de ziekenhuizen in Oxford om deze technologie te gaan toepassen op patiënten. Met de geavanceerde data-analyse uit de Formule I kan bij complexe patiënten op de intensive care wellicht belangrijke gezondheidswinst worden behaald. Door betere data analyse kun je problemen misschien eerder zien aankomen en daarop reageren. Ook kun je denken aan logistieke afstemming in het ziekenhuis. Een pitstop is het ultieme voorbeeld. Dat is een onvoorstelbare logistieke prestatie die in enkele seconden wordt uitgevoerd. Dit lukt natuurlijk alleen maar als een heel team volledig op elkaar is ingespeeld en alles helemaal klopt. Deze manier van denken zou heel goed zijn om toe te passen op de wachttijden en operaties in een ziekenhuis. Een Formule I-auto die moet wachten is kansloos.
Maar ook in ons dagelijkse leven gaan we steeds meer met sensoren te maken krijgen. Denk bijvoorbeeld maar eens aan de AppleWatch van Apple, ingebouwde sensoren in kleding en andere zogenaamde wearables. Een wat ludiekere toepassing is een sensor in je designer boxershort die de telefoon van je vriendin laat overgaan bij detectie van een bepaalde activiteit. Zo verlies je geen kansen in het leven, en wordt de logistiek geoptimaliseerd. Stap voor stap gaan we als mens steeds meer lijken op een Formule I-auto, volgeplakt met sensoren.
Ik kijk al met spanning uit naar de volgende race van Max. En tussen de races door ga ik zorgen voor mijn eigen fysieke fitheid. Mijn gezondheid wil ik in Formule I-conditie hebben, zoals Max, en daarom ga ik lekker hardlopen met sensoren op mijn lijf!’
Prof. dr. Leonard Hofstra, cardiologie centra Nederland en professor Amsterdam Universitair Medisch Centrum.
