Wijndomein St. Martinus in het Zuid-Limburgse bergdorpje Vijlen is niet alleen een wijngaard, maar ook een expertisecentrum waar volop aandacht is voor duurzaamheid en circulariteit. ,,Bezoekers staan ervan versteld hoe mooi de toekomst is.”
Rode kwaliteitswijn? Hier in Limburg? De bevlogen wijnmaker Stan Beurskens, tevens landbouwkundig ingenieur en oenoloog, staan de meewarige reacties uit de begintijd van Wijndomein St. Martinus nog helder voor de geest. ,,Rode wijn uit Limburg, dat kon eenvoudigweg niet waar zijn.”
,,Toen wij al binnen enkele jaren bewezen dat het maken van rode wijnen in deze contreien wel degelijk tot de mogelijkheden behoort, was het nog altijd niet gedaan met de kritische blik van mensen uit de omgeving die hoofdschuddend toekeken wat we allemaal aan het doen waren”, blikt Beurskens lachend terug. ,,Het kon dus wel! Maar daar was dan ook alles mee gezegd, vonden de critici. Want wie had er nou een serieus bedrag over voor een rode wijn die was gemaakt van druivenrassen die niemand kende?’’
Tegenwoordig worden de wijnen van St. Martinus bij sterrenrestaurants door heel het land geschonken. Ook zij vonden dat het tijd werd om kwalitatieve Nederlandse wijn op de kaart te zetten. ,,Het kan niet anders of het zegt wat over de kwaliteit”, aldus de wijnmaker die het vak leerde in onder andere Australië en Zuid-Afrika.
Beurskens, die voor zijn rode wijnen inmiddels talloze prijzen op zijn naam schreef en diverse keren en bij verschillende gelegenheden tot wijnmaker van het jaar werd uitgeroepen, hoeft niet per se gelijk te hebben, benadrukt hij in een kleine ruimte die tijdelijk dienstdoet als kantoor. Maar ironisch genoeg hebben hij en zijn team het meestal wel. ,,Ik hoop van harte dat dat nog zo even doorgaat, want wij leggen onszelf hoge normen op. We stellen alles in het werk om tot de duurzaamste en innovatiefste wijnbedrijven van Europa te behoren. De hypermoderne apparatuur waar we mee werken helpt ons daar een handje bij. Mensen die een rondleiding bij ons boeken krijgen het hele wijnproductieproces van A tot Z uitgelegd. Ze leren niet alleen hoe het voelt om tussen de wijnranken te staan, maar dalen ook af in onze maar liefst achttien meter diepe wijnkelder, wat al een belevenis op zich is.”
Het idyllisch gelegen wijndomein, waar alle reststoffen opnieuw worden gebruikt, waardoor er niet of nauwelijks sprake is van afval, werkt inmiddels samen met niet minder dan achttien restaurants in Nederland die beschikken over een of meerdere Michelinsterren. ,,Ik werk graag samen met sterrenrestaurants”, vertelt Beurskens. ,,Zij zijn in staat om de gasten er met hun vakkennis van te overtuigen hoe bijzonder onze producten zijn. Als wijnmaker heb ik precies dezelfde intentie als de chef en de gastheren en gastvrouwen die in dergelijke zaken hun verhaal en daarmee dat van mij vertellen.” Als je op een zeker niveau uit eten gaat, moet alles kloppen. ,,Het moet niet alleen een feest zijn op het bord, maar ook in het glas. En aan het einde van de middag of avond ga je met een feestje in je hoofd naar huis.”
Reclame voor zijn wijnen, die elk jaar opnieuw snel uitverkocht zijn, hoeft hij niet te maken. ,,Dat doen de chefs wel voor mij”, zegt hij met een knipoog. ,,Veel mensen die onze wijnen hebben gedronken bij een mooi bijpassend gerecht in een restaurant, komen hier niet veel later persoonlijk een kijkje nemen. Dan ontdekken ze niet alleen wat er allemaal komt kijken bij de wijnbereiding, maar komen ook tot de slotsom dat het helemaal niet nodig is om in een ver land op vakantie te gaan, omdat je in deze prachtige omgeving alles hebt wat je hart begeert.”
Zelfs voor mensen met een klein beetje voorkennis op het gebied van wijnbouw en wijnbereiding, is een rondleiding met een degustatie, eventueel gevolgd door een uurtje (of wat langer) op het terras met panoramisch uitzicht over het Limburgse Heuvelland, in veel gevallen een hele openbaring. ,,Je krijgt in elk geval een goede indruk van de bijzondere omgeving waar de inmiddels bekende Limburgse streekproducten vandaan komen. Kijk je de ene kant op, dan zie je in de verte Kuusj, de diervriendelijke varkenshoederij in Mechelen waar wij mee samenwerken. En draai je je hoofd een kwartslag, dan je zie je – niet eens zover van je vandaan – de runderen grazen op de boerderijen waar wij als St. Martinus onze specialiteiten van betrekken. Van Fred Stassen, een stuk verderop in Eijsden, hebben we onder andere de Sjevraoje, een speciale geitenkaas waar topchefs graag mee werken.”
Wijndomein St. Martinus onderscheidt zich tevens van andere wijnbedrijven door alles in eigen hand te houden. ,,Wij doen alles zelf: van het beheer van de wijngaarden en de vinificatie tot de marketing en verkoop. Daarnaast hebben we een eigen laboratorium en een eigen researchafdeling. Marketing en verkoop zouden we natuurlijk gemakkelijk uit handen kunnen geven, maar we vinden het fijn om te weten wie onze klanten zijn, waar ze vandaan komen en natuurlijk wat ze van onze wijnen vinden. Het liefst horen we dat van hen persoonlijk.”
